We hebben het er al een tijdje over. Gaan we Hans zijn ziekte in de nieuwsbrief zetten? En zo ja, wanneer dan? Cornelie in augustus: “doen we het nu?” Hans: nee, het is nog te vroeg.” Begin september zegt hij: “Nu moet het maar in de nieuwbrief”. Het is voor hem moeilijk deze zin te verwoorden. Hans heeft de woorden wel in zijn hoofd maar ze komen er steeds moeilijker uit. Cornélie vraagt en raadt en vult in, en zo komen ze er samen wel uit. Maar het drijft Hans tot wanhoop en Cornelie soms ook.
Dus nu. Waarom nu? Hans: “omdat ik de telefoon niet meer aan durf te nemen. Ik kom niet meer uit mijn woorden.”
Nu dus:
Hans is ziek, al een paar jaar en het is langzaam aan duidelijk geworden wat er aan de hand is. Het leek eerst dat hij hartstikke burn-out was, niet toevallig (?), net rond zijn pensioen. Zijn hele leven keihard gewerkt en zoveel ‘moetens’, hij was gewoon op.
Maar na drie jaar tobben moest de neuroloog deze zomer toch vaststellen dat Hans dementie heeft. Zoveel wat niet meer lukt! Niet alleen de woorden willen niet, ook de apparaten in huis worden steeds raadselachtiger, om maar wat te noemen. En Hans’ lijf vertoont aan alle kanten butsen en deuken, alsof het zegt: “als jij niet wilt stoppen, dan doe ik het wel.”
Stoppen dus, en leren zijn met wat er is, overgeven, rouwen, verzet, wanhoop, verdriet, onbegrip en ruzie, weer overgeven, uithuilen, opnieuw beginnen. Leven van dag tot dag én hulp leren vragen en aannemen. Nog meer overgave. En heel veel diepe liefde, daar tussendoor.
We lazen samen het boekje: de verborgen zin van dementie van Hans Stolp en waren geraakt. Ja, zo willen we er mee omgaan. Niet als iets triests zien, hoe verdrietig en moeilijk het vaak ook is, maar als een fase. Een levensfase waarin, voor de dementerende, ruimte komt om diepe emoties, die tot nu toe door het brein onder controle gehouden konden worden, de ruimte krijgen om naar boven te komen. Dementie biedt zo de kans om onverwerkte zaken te verwerken, in voorbereiding op de laatste fase, die van de overgang. Al kan die gerust nog heel lang op zich laten wachten.
Ik ben opgelucht er nu over te kunnen schrijven. Ik deel in de nieuwsbrieven immers veel van mijn zielenroerselen. Waar het in het begin nog een taboe woord voor ons was, durven we het nu te benoemen, in steeds grotere kring. En delen we het met liefde met jullie, met wie we zo veel lief en leed hebben gedeeld in trainingen, sessies en andere waardevolle contacten. Ons motto was en blijft om ‘ons zelf in te zetten’ in het contact, en daar hoort dit helemaal bij.
Ik zal in de komende nieuwsbrieven vaker delen hoe het met ons gaat in dit proces.
Als je contact wilt zoeken, doe dat dan vooral. Bel Cornelie, of mail/app naar Hans, dan duurt het antwoord wat langer misschien, maar we vinden het fijn om in contact te blijven, ook hierover en over de rest van het leven natuurlijk.
We hebben samen voor deze Nieuws-brief gekozen en Hans heeft de tekst goedgekeurd, dus ondertekenen we voor deze keer samen.
Liefs van Hans en Cornélie