Boekrecensies Een droom van een relatie

Recensie Counselling Magazine mei 2016 Een droom van een relatie

Hans Mennes en Cornélie Spijkerboer
Elikser, 2016. ISBN: 9789089548351

“Toen ik het boekje zag was ik eerste reactie: “Wat een klein boekje” maar tijdens het lezen merkte ik wat voor een bijzonder boekje ik in handen had gekregen dat juist omdat het niet groot is makkelijk meegenomen kan worden in een handtas, gepakt kan worden tijdens een treinreis of een lunchpauze.
Het handzame boekje is geschreven door Hans Mennes en Cornelie Spijkerboer die gezamenlijk werken in hun praktijk en een relatie hebben waardoor zij niet alleen theoretisch zaken kunnen verklaren maar er ook dagelijks persoonlijk mee te maken hebben.
Grote ontdekkingen zijn vaak in een paar zinnen samen te vatten en dat kan ik ook van dit boekje zeggen. Het las erg makkelijk maar nu ik het uit heb besef ik dat het een uniek boekje is. De meeste boeken over relatietherapieën gaan uit van communicatie die niet goed loopt en wanneer de gesprekken verbeteren zal de relatie ook weer beter worden, zegt men.
Dit boek gaat dieper dan alleen het voeren van gesprekken. Het houdt je een spiegel voor, het laat je naar jezelf kijken, naar jouw aandeel in de communicatie. Veel van de dingen die we doen zijn onbewust en pas wanneer je er bewust mee bezig bent merk je waar en waarom het verkeerd gaat. Heb je ontdekt dat het bij de relatie met je partner werkt dan ga je vast verder want het werkt ook in andere relaties zoals bij collega s, mensen in je omgeving of familieleden.
Hoe vaak werken we niet samen met iemand die ons irriteert? Hoe vaak is er niet een buurvrouw waaraan je je stoort? En dat nieuwe vriendinnetje van je zoon, wat heeft zij toch? Wanneer je dit boek gelezen hebt ga je waarschijnlijk bij jezelf na wat er nog bij jou zit waardoor de manier waarop zij spreekt of hij zijn kopje neerzet jou stoort.
Hans Mennes en Cornelie Spijkerboer beschrijven hoe je zaken terug kunt herleiden naar je eigen kindertijd, de manier waarop je ouders je hebben opgevoed en de manier waarop je bent gehecht.
Dit hechten wordt uitgebreid beschreven en laat zien waarom mensen altijd eenzelfde type man of vrouw trouwen. Zo zijn er nog wat zaken die beschreven zijn over de vroegste kinderjaren en de invloed die dat nu nog heeft bij de keuze voor een partner.
Alles wordt geïllustreerd met voorbeelden waardoor ik geboeid bleef en een schat aan informatie kreeg. Voortaan zal ik bij een ruzie of irritatie eerst nadenken over waarom het mij pijn deed of irriteerde voordat ik de  ander zal beschuldigen. Weet je welke pijn het is kun je dit tegen de ander vertellen waardoor je de “ ik-boodschap” kunt vertellen.
Je partner ervaart openheid en zo komt er een andere manier van communiceren tot stand die erg waardevol is. Maar dit vereist moed, moed om bij jezelf naar binnen te kijken. Ik weet nu dat het kan en ga het uitproberen. Dat gaat vast en zeker lukken met “Een droom van een relatie”als leidraad.
Sjany Metz, Coach voor levensvragen en extern vertrouwenspersoon

Recensie Jan Willem Nuismer, psycholoog. augustus 2016

“Het boek is vlot geschreven, de omvang is beperkt. Dit nodigt uit om aan de slag te gaan; concreet het boek te gaan lezen.

Sterk is de inleiding. De aanleiding van het boek wordt goed verwoord en het belangrijkste in dit tekstonderdeel is dat duidelijk wordt gesteld dat het om een persoonlijke visie gaat. Deze visie is tot stand gekomen door ervaring, literatuurstudie en toepassing in de praktijk. Immers mensen zitten moeilijk in elkaar en dat maakt het lastig om eenduidige causale uitspraken te doen. In de sociale wetenschap is het altijd “waarschijnlijk dat”.

Het model onder de visie bestaat uit drie onderdelen:

1.      Partnerblauwdruk
2.      TA (*)
3.      Hechting

(*) Noot van de schrijvers: Wij noemen het tweede onderdeel van onze visie ‘Innerlijk Kindwerk’, wat is gebaseerd op de TA (Transactionele Analyse).

De theorie over de partnerblauwdruk is een verklaring over het aangaan van een relatie. Er zijn meerdere verklaringen in omloop. Bijvoorbeeld het onderzoek van Helen Fisher. Dat maakt verder niet uit. Verschillende verklaringen geven aan dat de dynamiek van het gezin van herkomst een factor van betekenis is voor het aangaan van relaties. In dit boek wordt duidelijk aangegeven dat er vanuit dit sjabloon (partnerblauwdruk) wordt gewerkt. Het werken met praktijkvoorbeelden werkt verhelderend. Het begin van het hoofdstuk over innerlijkkindwerk, pagina 39, vind ik te stellig en normatief. [“De partnerblauwdruk geeft duidelijk aan dat wij nog allerlei onbevredigde kindbehoeftes met ons mee dragen.] Mensen die dit verwerpen en kinderachtig vinden, ontkennen deze behoefte en geven ze door aan de volgende generatie.” Met name het onbewust karakter van dit model, maakt het model interpretatief.

Het tekstonderdeel over de neurologische verklaring van instincten, emoties en onbewuste herinneringen (pagina 18) vind ik te beknopt en daarmee van geen meerwaarde. Voor wie hier meer over wil lezen, biedt het boek van Nelleke Nicolai over emotieregulatie uitkomst.

Innerlijk kindwerk. De TA heeft bewezen een waardevolle aanvulling te geven over de relatie tussen mensen. In dit verband noem ik het concept levensscript, een onbewust plan voor het leven, gemaakt in de jeugd, wat in de volwassenheid wordt nagejaagd. Juist het vasthouden aan de soms zeer rigide plannen gebaseerd op het script, maakt veel levens ongenietbaar. De bijdrage van de TA en het toepassen op dit thema wordt helder en logisch uitgewerkt. 

De gehechtheidspsychologie is relatief goed verankerd in empirisch onderzoek. De opvatting van Bowlby dat de kwaliteit van de vroege gehechtheidsrelaties een deel bepalen van interne werkmodellen zou hier uitgewerkt kunnen worden (Intern werkmodel = In het geheugensysteem opgenomen verwachtingen over het doen en laten van gehechtheidspersonen en de eigen reacties daarop). Het neurologisch kader (eerder genoemd) kan dan worden weggelaten.

Deze drie onderdelen vormen het model waarbij het sjabloon een verklaring biedt waarom een mens een relatie aangaat met deze persoon. De TA biedt een analytisch model, de hechtingstheorie een verklarend model.

In ‘Aan de slag’ wordt bewust gemaakt hoe de blauwdruk er uitziet en welk (disfunctioneel) gedrag ontstaat. Dan volgt de stap naar het zoeken van een andere gedragsstrategie.

Voor het overige mijn complimenten.”